گیاه سرخس

زیستگاه اصلی سرخس مناطق استوایی است که دارای ۳۰ گونه متفاوت می باشد.

اگر شما هم قصد دارید برای محیط منزل، اداره و محل کار خود یک گیاه آویز، سرسبز و زیبا داشته باشید، سرخس یک انتخاب عالی برای شما خواهد بود.

شرایط نگهداری سرخس:

آبیاری: بین دو آبیاری توجه نمایید که سطح خاک گیاه خشک شده باشد، هفته ای دو تا سه بار آبیاری برای سرخس کافی است.

نور: سرخس به نور غیر مستقیم نیازمند است، نور مستقیم خورشید موجب آسیب دیدگی برگهای آن می شود.

خاک: مناسب ترین خاک برای سرخس مخلوطی از پیت ماس، شن درشت و خاک لوم به میزان مساوی می باشد.

رطوبت: سرخس گیاهی رطوبت است، جهت تامین رطوبت مورد نیاز گیاه می توانید از زیرگلدانی پر آب استفاده نمایید ولی توجه داشته باشید که آب را بر روی برگهای آن نریزید زیرا موجب خشک شدگی و پژمردگی برگها می شود.

تغذیه و کود دهی: به منظور کود دهی سرخس می توانید از کود کامل گیاهان آپارتمانی استفاده نمایید.

تکثیر: بهترین راه تکثیر سرخس تقسیم بوته در فصل بهار می باشد.

گیاه سرخس و انواع آن

گیاه سرخس گروهی از گیاهان نهان‌زاد آوندی هستند که ۱۲۰۰۰ گونه را در برمی‌گیرد و از طریق تولید هاگ، تولید مثل می‌کنند. رشد برگ درگیاه سرخس نسبتاً کامل و مدوام و ریزوم آنها پایا است و در گیاه سرخس مثل سایر نهانزادان آوندی تولید گیاه برگدار با تشکیل تخم آغاز می‌شود و بنابراین با اسپوروفیت مطابقت دارد. یکی از گیاهان زیبای آپارتمانی که جنبه زینتی دارد گیاه سرخس است و این فوژر آمریکایی استوایی را باید یکی از جالب ترین گیاهان دانست. برگ های دراز و هلالی شکل گیاه سرخس از قلب گیاه می روید و با حالت پرمانند و انبوه خود چه در باغچه و یا روی میز کنسول ها و کنار مجسمه ها جنبه تزئینی بسیار زیبایی دارد. 

ریشه گیاه سرخس

ریشه گیاه سرخس همیشه نابجا و نازک بوده، قطر آن از ۲ تا ۳ میلیمتر تجاوز نمی‌کند. ریشه‌های نابجا علاوه بر سطح ریزوم روی دمبرگ سرخسها نیز می‌روید. در برش عرضی استوانه آوندی ریشه در سرخسها، دو دسته آوند آبکشی متناوب با دو دسته آوند چوبی به شکل مثلث که در پایه به یکدیگر متصل هستند و در بین آن دو فضایی برای پارانشیم مغزی وجود ندارد دیده می‌شود. بعد از آوندها لایه دایره محیطیه که سلولهای آن متناوب با سلولهای آندودرمی هستند و سپس پارانشیم پوستی ریشه قرار دارد. پارانشیم پوستی را از خارج لایه کرک زا در نقاط مختلف آن کرکهای عریض و طویل کشنده (به جای اپیدرم) دیده می‌شود محصور می‌سازد.

ساقه گیاه سرخس

گیاه سرخس ریزوم دارد و ریزوم در سال یک ساقه هوایی تولید می‌کند که حامل برگهای بزرگی است. ساقه گیاه سرخس، به استثنای بعضی گونه‌های نادر مناطق حاره، همیشه زیرزمینی و به صورت ریزوم است. ریزوم گیاه سرخس تریکومانس آلاتوم که سرخسی کوچک است، دارای ساقه نازک با ساختاری ساده و یک استوانه مرکزی است. در برش عرضی ریزوم این سرخس بخشهای زیر دیده می‌شود. طبقه اپیدرم، منطقه فیبر پوستی، پارانشیم پوستی، لایه آندودرم، دایره محیطیه، آوندهای غربالی، وجود یک ردیف سلول پارانشیمی در زیر حلقه بافت آبکش، دسته‌های چوبی مرکب از تراکئیدهای دارای تزئینات مارپیچی نردبانی که کم و بیش همراه با عناصر پارانشیم چوبی‌اند.

برگ گیاه سرخس

برگ گیاه سرخس فروند نامیده می‌شود و برگها نسبت به ساقه بزرگند و اثر برگی آنها که اهمیت زیاد دارد، در محل تشکیل در استوانه مرکزی ساقه یا حتی در قطعات آن چاله‌ای ایجاد می‌کند. برگ گیاه سرخس دارای ۲ ویژگی هستند. حالت پیچیده برگ قبل از باز شدن. برگ جوان به صورت دسته عصا پیچیده است و رشد نامحدود آن. برگها در سرخسها مستقیما از ریزوم جدا شده و رشد و توسعه آنها معمولا چندین سال طول می‌کشد. رشد برگ بوسیله مریستمی که در نوک و راس آن قرار دارد صورت گرفته و دمبرگ یا پایه آن نیز تقریبا همان ساختار تشریحی ریزوم را با اختلاف عدم قرینه محوری و داشتن قرنیه طرفی دارد. در ساختار کلی برگ، پارانشیم نرده‌ای همراه با پارانشیم حفره‌ای تشکیل مزوفیل وجود دارد. سلولهای اپیدرمی و سلولهای روزنه‌ای کلروفیل دارند.

گونه های گیاه سرخس در ایران

پرسیاوشان معمولی: این سرخس در نقاط مرطوب، در کنار جویبارها و در حلقه چاههای آب شمال ایران می‌روید و برگ دارای دمبرگ دراز بی‌کرک و براق با پهنکی از تقسیمات کوچک دارد.

پرسیاوشان پا سیاه: قسمت انتهایی برگ این سرخس تقسیمات باریک و فراوان داشته و دمبرگ آن براق سیاه است.

سرخس مار زبان: دارای دو نوع برگ عقیم و بارور است. برگ عقیم فاقد هاگدان، بیضی شکل دارای کناره‌های کامل و برگ باور ، بسیار باریک ، لوله‌ای شکل و حامل دو ردیف اسپورانژ است.

سرخس بسپایک: حلقه مکانیکی اسپورانز در این سرخس ناقص بوده، رگبرگهای فرعی برگها که مرکز به لبه یا کناره آن نمی‌رسند. این گیاه در تمام سال سبز و دارای برگهای پایا یا چند ساله است.

زنگی دارو: ساقه زیرزمینی این سرخس پوشیده از بقایای پوسیده برگهای قبلی است. حلقه مکانیکی اسپورانژ در این سرخس ناقص است.

سرخس بلوطی: این گیاه سرخس بدون گل جذاب دارای ساقه‌ای خزنده است که درست در زیر سطح زمین به صورت افقی رشد می‌کند از این ساقه برگ ساقه‌های سبز رنگی به صورت عمودی رشد می‌کنند که به آهستگی برافراشته می‌شوند. گیاه سرخس بلوطی توسط بوجود آوردن هاگهای ریز در زیر برگ ساقه‌هایش تولید مثل می‌کند. هاگها در دسته‌هایی تولید می‌شوند که برای دیدن به اندازه کافی بزرگ هستند.